Depremlerin yol açtığı can ve mal kayıplarını azaltmak amacıyla geliştirilen yapay zekâ tabanlı analiz sistemi, Gaziantep’te başarılı bir şekilde test edildi. Leeboard Technology tarafından hayata geçirilen bu yüksek teknoloji ürünü sistem, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, AFAD Gaziantep İl Müdürlüğü, Gaziantep Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün desteğiyle gerçekleştirilen kontrollü bir yıkım senaryosunda denendi.
Saniyeler İçinde Hasar Tespiti
Leeboard Technology CEO’su Erkan Gövce, “Leeboard 9750 Nethasismi” adını verdikleri sistemin 5 saniye içerisinde bir binanın deprem sonrası durumunu tespit edebildiğini açıkladı. Gövce, sistemdeki sensörlerin kolon ve kirişlerdeki yapısal müdahaleleri milisaniyeler içinde algılayarak uyarı verdiğini belirtti. "Bu teknoloji sayesinde müdahale önceliği belirlenecek ve hiçbir vatandaşımız enkaz altında kalmayacak" dedi.
Gaziantep’te Gerçekleştirilen Deneme Başarıyla Sonuçlandı
Gerçekleştirilen testte, bir binaya kasıtlı olarak yapısal hasar uygulandı ve sistem bu müdahaleyi anında tespit etti. Eğilme, titreşim, rijitlik kaybı ve frekans değişimleri yapay zekâ algoritmalarıyla analiz edilerek ilgili kurumlara anlık uyarılar gönderildi. Tüm test süreci uzman heyet tarafından canlı olarak izlendi ve sistemin doğruluğu teyit edildi.
Afet Yönetiminde Yeni Bir Sayfa Açılıyor
CEO Gövce, sistemin tam anlamıyla devreye alınması durumunda Gaziantep’in sadece Türkiye’de değil, dünyada da örnek bir afet yönetim modeline sahip olabileceğini ifade etti:
"Depremler artık yalnızca yıkım getirmeyecek. Bu sistem, binaların kendi verileriyle konuşabildiği, kararların saniyeler içinde alındığı yeni bir dönem başlatabilir. Gaziantep'te bu sistem kurulduğunda; Enkaz altında kimseyi bırakmadan, hangi binaya önce müdahale edileceğini bilerek, kolon kesilmeden, bina çökmeden önce harekete geçebilen bir afet yönetim modeliyle öne çıkacak. Ve böylece Gaziantep, dünyanın da örnek aldığı bir afet yönetim modeli olacak."
Yapılar Depremden Önce de İzlenebilecek
Leeboard sistemi, yalnızca depremin ardından değil, öncesinde de riskli yapıların tespiti için kullanılabilecek. Belediyeler, yapıların taşıyıcı elemanlarını uzaktan dijital olarak gözlemleyebilecek. Böylece kolon ya da kirişlerdeki değişimler önceden belirlenip gerekli önlemler alınabilecek. Bu da güçlendirme ve tahliye süreçlerini daha etkin hale getirecek.
6 Şubat Unutulmadı, Geleceğe Yönelik Somut Adımlar Atıldı
Gövce, 6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremleri hatırlatarak duygularını şu sözlerle dile getirdi:
"6 Şubat 2023' de verdiğimiz can kaybının acısı hala içimizde, böyle bir afetin tekrar yaşanmaması tek temennimiz. Ancak halk olarak önlem almak da bize ve yetkili kurumlara düşüyor. LeeboardTechnology olarak geliştirdiğimiz sistem sayesinde deprem sonrası binaların hasar ve sağlamlığını 5 saniyede öğrenebileceğiz."
Testlerin, sistemin şehre entegre edilmesi hâlinde ne denli hayati bir katkı sağlayacağını net şekilde ortaya koyduğunu vurgulayan Gövce, şunları aktardı:
"Yıkım testinde, bir binanın taşıyıcı sistemine bilinçli olarak uygulanan müdahale, milisaniyeler içinde sistem tarafından algılandı. Sensörler, eğilme, sarsıntı, frekans kaybı ve rijitlik değişimlerini analiz etti. Yapay zekâ destekli algoritma, her aşamada durumu sınıflandırdı ve alarm üreterek ilgili kurumlara saniyeler içinde bildirim gönderdi. Tüm veriler heyet tarafından gerçek zamanlı olarak izlendi ve sistemin çalıştığı doğrulandı."
Depremden Önce Uyarı Veren Sistem
Sistemin sunduğu faydaları özetleyen Gövce, şu açıklamalarda bulundu:
"Depremden sonra hangi bina hasarlı, hangisi sağlam 5 saniye içinde öğrenip, kolon veya kirişteki müdahaleler anında tespit edilip alarm verilecek. Belediye tüm yapıları uzaktan ve dijital olarak izleyebileceğiz. AFAD hangi binaya önce gitmesi gerektiğini sistemden otomatik görebilecek. Sadece deprem sonrası değil, riskli yapıların tespiti de önceden mümkün olacak. Bugün, bu sistem henüz şehre entegre edilmedi. Ama testler gösterdi ki, uygulandığında Gaziantep Türkiye’nin depreme en hazır şehirlerinden biri olabilir."
