Uzmanlar, rekoltedeki düşüşün temel nedenleri arasında kuraklık, zirai don ve bakım eksikliklerini gösteriyor. Kent genelinde üreticiler, hem iklimsel zorluklarla hem de artan maliyetlerle mücadele ediyor.
Gaziantep Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanı Cuma Yiğit, bu yıl rekoltede yüzde 80’e varan düşüş yaşandığını belirterek, “Geçtiğimiz yıllarda 100 bin ton civarında olan üretim, bu yıl 25 bin ton seviyelerine geriledi. İlkbaharda yaşanan don olayları, yaz aylarındaki kuraklık ve meyve gelişim dönemindeki aşırı sıcaklıklar fıstık ağaçlarını olumsuz etkiledi” dedi.
“Yok Yılı” Etkisi ve İklim Krizi Bir Arada
Gaziantep’te fıstık üreticileri arasında bilinen “yok yılı” döngüsünün bu yıl iklim kriziyle birleşmesi, verim kaybını daha da derinleştirdi. Tarım uzmanları, fıstık ağaçlarının doğal döngüsünde bazı yıllarda düşük verim gözlendiğini ancak bu yılki düşüşün olağanüstü boyutta olduğunu ifade ediyor.
Tarım ve Orman İl Müdürlüğü yetkilileri, iklim değişikliğine bağlı olarak ani donlar ve uzun süreli kuraklıkların fıstık üretimini tehdit ettiğini, bu nedenle üreticilerin sulama, gübreleme ve budama gibi bakım işlemlerini daha bilinçli ve planlı şekilde yürütmesi gerektiğini vurguluyor.
Üretici Maliyetle, Tüketici Fiyatla Mücadele Ediyor
Verim düşüşü, yalnızca üreticiyi değil, tüketiciyi de etkiliyor. Rekoltenin azalmasıyla birlikte fıstık fiyatlarında artış yaşanırken, yerel işletmeler ve baklava üreticileri maliyet baskısıyla karşı karşıya kaldı. Gaziantep’te fıstık fiyatlarının kilogram başına 500 TL’ye kadar yükseldiği bildiriliyor.
Üreticiler ise artan gübre, ilaç ve işçilik maliyetleri nedeniyle bakım faaliyetlerini yeterince sürdüremediklerini, bu durumun da verim kaybını tetiklediğini ifade ediyor.
Çözüm: Eğitim, Destek ve İklim Dayanıklılığı
Uzmanlar, Antep fıstığı üretiminde sürdürülebilirliği sağlamak için çiftçilere yönelik eğitim programlarının artırılması, sulama altyapısının güçlendirilmesi ve iklim dayanıklılığı yüksek çeşitlerin geliştirilmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca Tarım Bakanlığı’nın bölgeye özel destek paketleriyle üreticiyi teşvik etmesi talep ediliyor.
