Türkiye’de milyonlarca çalışanın en temel haklarından biri olan yıllık ücretli izinle ilgili önemli bir ayrıntı yeniden gündemde.
İş sözleşmesi sona eren çalışanlar, kullanmadıkları izinlerin parasal karşılığını alma hakkına sahip. Ancak bu hakkın kullanılması için belirli bir sürenin geçerli olduğu ortaya çıktı.
Yasal düzenlemelere göre, kullanılmamış yıllık izin ücretinin talep edilmesi için en geç 5 yıl içinde başvurulması gerekiyor. Aksi takdirde, bu hak tamamen yanabiliyor. Çalışanların büyük çoğunluğunun haberdar olmadığı bu detay, iş hayatında büyük mağduriyetlere neden olabiliyor.
Yıllık İzin Ücreti Ne Zaman Alınabilir
Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç’ın aktardığına göre, çalışanlar iş sözleşmeleri devam ederken yıllık izin ücretini talep edemez.
Yıllık izin, çalışanın dinlenme hakkı olarak tanımlanır ve ancak işten ayrılma durumunda kullanılmamış günlerin karşılığı ücret olarak ödenebilir. Bu durum, işten çıkarılma ya da istifa gibi tüm ayrılık biçimleri için geçerlidir.
İşveren İzni Belgelemek Zorunda
Bazı işverenlerin, çalışanlarına fiili olarak izin kullandırmadan belgeler imzalattığı biliniyor. Ancak yasalar, izin kullanımını ispat yükünü işverene yükler. İzin formu, imzalı belgeler veya izin defteri gibi resmi evraklarla bu sürecin belgelendirilmesi şart. İşçinin baskı altında imzaladığı belgeler ise yasal olarak geçersiz kabul edilir.
5 Yıl İçinde Başvuru Şartı
İşten ayrılan bir çalışanın kullanılmamış izinlerine karşılık ödeme alabilmesi için, bu hakkını 5 yıl içinde talep etmesi gerekiyor. 5 yılın sonunda zamanaşımı devreye giriyor ve ücret talep etme hakkı ortadan kalkıyor. Bu nedenle çalışanların yasal süreci dikkatle takip etmesi gerekiyor.
Gerçekte İzin Kullanmadıysanız Ne Yapabilirsiniz?
İzin kullandığı belgelerle gösterilen fakat gerçekte çalışmaya devam eden işçiler, bu durumu kanıtlayan her türlü belgeyle hak arayabilir.
Yıllık İzin Ücreti Nasıl Hesaplanır?
İşten ayrılan çalışanın kullanılmamış izin günleri, son aldığı brüt maaş üzerinden hesaplanır. Bu tutar üzerinden SGK primi, işsizlik sigortası, gelir ve damga vergileri kesilir.
Ödeme miktarı, asgari ücretin 7,5 katını geçerse sadece bu sınırı aşan kısım gelir vergisine tabidir.
İzin Günleri Ne Kadar?
1–5 yıl arası çalışanlar: En az 14 gün
5–15 yıl arası çalışanlar: En az 20 gün
15 yıl ve üzeri çalışanlar: En az 26 gün
18 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlar: En az 20 gün
Yıllık izin kural olarak bölünemez ancak çalışanla işverenin anlaşması hâlinde, en az 10 günü kesintisiz olmak kaydıyla kalan süre parça parça kullanılabilir. Ücretsiz izinler ise yıllık izinden sayılmaz.
Haber Merkezi Haber Türk
