Yeni düzenleme, Orta Vadeli Program çerçevesinde duyuruldu ve çalışanların emeklilik sistemine daha uzun süre bağlı kalmalarını özendirmeyi amaçlıyor. Bu değişiklik, daha fazla prim gününe sahip olan kişilerin emekli maaşlarını artırmayı hedefliyor. AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, emeklilik sistemindeki üç temel konuyu işaret etti.
Emekli maaşlarının hesaplanmasıyla ilgili sistemde yapılacak yeniliklerin detayları şöyle:
Emekli maaşlarının hesaplanmasında kullanılan mevcut üçlü yapı karmaşık süreçlere yol açıyor. 1999 öncesi, 1999-2008 arası ve 2008 sonrası dönemler için uygulanan farklı aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayıları, üç farklı kanuna dayanıyor ve emekli maaşları bu hesaplamaların bir araya gelmesiyle belirleniyor. Sabah Gazetesi’nin haberine göre, bu katsayıların ve oranların basitleştirilerek tek bir hesaplama altında toplanması, daha fazla prim ödeyen ve daha uzun süre çalışan bireylerin daha yüksek maaşlar almasını sağlayabilir.
GÜNDEMDEKİ KONULAR
Aylık Bağlama Sisteminin Basitleştirilmesi: Mevcut karmaşık yapıların sadeleştirilmesi amaçlanıyor.
Enflasyon Artışlarının Gözden Geçirilmesi: Yılda iki kez, Ocak ve Temmuz aylarında yapılan enflasyon artışları yeniden düzenlenecek.
Aktüeryal Dengelerin Sağlanması: Çalışanlarla emekliler arasındaki oranın dengelenmesi hedefleniyor.
Sistemde Kalmanın Teşvik Edilmesi: Emekli aylığı açısından sistemin cazibesinin artırılması planlanıyor.
TABAN MAAŞ UYGULAMASI VE SORUNLAR
Son zamanlarda, taban ve kök maaş uygulamaları emeklilerin maaşlarını önemli ölçüde etkiliyor. Çalışma süresi kısa olan veya az prim ödeyen sigortalıların maaşları düşük kalıyor, fakat Hazine destekli taban maaş uygulaması bu kişilere daha yüksek maaş sağlıyor.
Ancak, bu uygulama birkaç problemi de beraberinde getiriyor:
Sıfır Zam Sorunu: Enflasyon oranlarına göre yapılan artışların, emekli maaşlarına yansıtılmaması nedeniyle ortaya çıkan sıfır artış sorunu.
Adaletsizlik Sorunu: Taban maaşın üzerindeki emekliler arasında maaş farklarının az olması, adaletsizlik algısını güçlendiriyor.
Kayıtdışılık Sorunu: Yüksek prim ödemelerine karşın düşük maaş algısı, kayıt dışı çalışmayı ve gizli ekonomiyi teşvik ediyor.
GELİŞMİŞ ÜLKELERİN MODELİNE YAKLAŞIM
Abdullah Güler, emeklilik sisteminin dünya standartlarına uygun, daha adil ve sürdürülebilir hale getirilmesinin önemini vurguladı. Avrupa ülkelerindeki emeklilik yaşlarının 65, 67 ve hatta bazı yerlerde 70 olduğunu belirtti ve Türkiye'nin bu standartlara ulaşmasının gerekliliğine işaret etti.
YENİ DÜZENLEMELERİN ZAMANI
Orta Vadeli Program’da belirtilen yeni düzenlemeler, 2024 yılı üçüncü çeyreğindeki teknik çalışmalarla somutlaşacak ve yeni yasama döneminde ele alınması bekleniyor.
HAFTALIK ÇALIŞMA SAATLERİ HAKKINDA
Güler, haftalık çalışma saatlerini azaltma yönünde bir düzenleme olmadığını, belirli meslek grupları için esnek çalışma modelleri önerildiğini söyledi. Mevcut çalışma hayatı düzenlemeleri hakkında henüz bir çalışma yapılmadığını ekledi.
