Türkiye'de yabancılara çalışma izni belirli işletme/işyeri üzerinden sağlanmaktadır.
Bu nedenle, Türkiye'de çalışmak isteyen yabancı uyruklu kişiler kadar, bu kişileri çalıştırmak isteyen işyeri/işletmelerin de uyması gereken bazı zorunluluklar vardır. Bu yazımızda, yabancı uyruklu çalışma izni alma sürecini, hem işletme hem de yabancı uyruklu kişiler ekseninde ele alarak okuyucularımıza aktaracağız.
Çalışma İzni Nedir?
Çalışma izni, Türkiye’de yaşamak ve çalışmak isteyen yabancı uyruklu kişilere özel olarak verilen izin olarak karşımıza çıkmaktadır. Yabancı uyruklu çalışma izni, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından düzenlenen, özel bir izindir.
Yabancı uyruklu bir kişi, çalışma iznine yaptığı başvuru olumlu sonuçlanırsa, 1 yıl süreyle geçici bir izin belgesi almaya hak kazanır.
Bu süre zarfında bir iş bulması ve aktif olarak çalışma hayatına başlaması gerekmektedir.
Çalışma izni başvurusu yapan kişinin pasaportu
Çalışan adayının 4 adet olmak üzere vesikalık fotoğrafı
Çalışma iznine yönelik dilekçe
İşverene ait olan ikametgâh bilgisi
İşverene ait kimlik fotokopisi
İşverene ait olan nüfus kayıt örneği
İşverenden verilen davetiye ile birlikte çalışma izni başvurusu yapılabilir
Öncelikli olarak şirketinin bünyesinde en az 5 Türk uyruklu çalışanı bulundurması gerekmektedir
Eğer yabancı uyruklu kişi, çalışacağı firmada ortaklık pozisyonunda yer alacaksa; 1 yıllık olarak öngörülen çalışma izninin son 6 ayında, en az 5 Türk uyruklu personeli sigortalı bir şekilde çalıştırması zorunludur
Eğer bir firma içerisinde birden fazla yabancı uyruklu kişi çalıştırılmak isteniyorsa; her yabancı uyruklu kişi için 5 Türk uyruklu personelin çalıştırılması gerekmektedir
Firmanın yabancı uyruklu kişi çalıştırması için onaylı elektronik imzası bulunmalıdır
Firmada ödenmiş olan sermaye tutarı en az 100.000 TL olmalı ve sürekli olarak artış göstermelidir
Brüt olarak hesaplanan satış miktarı 800.000 TL olmalıdır. Eğer ihracat üzerinden bir iş akışı bulunuyorsa da en az 250.000 Dolar miktarında bir satış oranı elde edilmelidir
Çalışma izni başvurusu yapan kişinin pasaportu
Çalışan adayının 4 adet olmak üzere vesikalık fotoğrafı
Çalışma iznine yönelik dilekçe
İşverene ait olan ikametgâh bilgisi
İşverene ait kimlik fotokopisi
İşverene ait olan nüfus kayıt örneği
İşverenden verilen davetiye ile birlikte çalışma izni başvurusu yapılabilir
Çalışma İzni Nasıl Uzatılır?
Öncelikli olarak 1 yıl şeklinde verilen çalışma izinlerinin, isteğe bağlı olarak uzatılması için başvuruları yapılabilmektedir. Aynı mesleğe devam etme şartı olmak üzere 3 yıla kadar uzatma olanağı sunulur. Kesintisiz bir şekilde sağlanan kanuni çalışmanın ardından ise istenilen işveren ile çalışmak üzere 6 yıla kadar çalışma izinleri uzatılabilir. Ayrıca işverenin vergi ve SGK borcu olmaması gerekmektedir.
Yurt dışı çalışma izni başvurusu için ise ikametgah zorunluluğu bulunmamaktadır. Yabancı uyruklu kişi, Türkiye’ye gelmeden önce yaşadığı devlette bulunan bir Türk Temsilciliği üzerinden başvurusunu tamamlayabilir. Bunun yanında Türkiye’de yer alan çalışacağı kurum ise, Çalışma Bakanlığına başvurusunu iletmelidir. Karşılıklı olarak yapılan başvurularda sonuç olumlu olursa çalışan adayı iş hayatına başlayabilir.
Yurt dışı çalışma izni başvurusu için ise ikametgah zorunluluğu bulunmamaktadır. Yabancı uyruklu kişi, Türkiye’ye gelmeden önce yaşadığı devlette bulunan bir Türk Temsilciliği üzerinden başvurusunu tamamlayabilir. Bunun yanında Türkiye’de yer alan çalışacağı kurum ise, Çalışma Bakanlığına başvurusunu iletmelidir. Karşılıklı olarak yapılan başvurularda sonuç olumlu olursa çalışan adayı iş hayatına başlayabilir.
Türkiye'de İkamet Eden Yabancılar İçin Başvuru Süreci
Üniversitede eğitim gören lisans öğrencilerinin dışında; en az 6 aylık ikamet hakkı bulunan yabancı uyruklu kişiler, başvurularını tamamlayabilir. Çalışma Bakanlığı web sitesinde yer alan online başvuru alanından başvurularını yapabilirler. Daha sonrasında ise bakanlık, istediği belgeleri ayrıntılı olarak inceledikten sonra sonucu iletir.
Öncelikli olarak şirketinin bünyesinde en az 5 Türk uyruklu çalışanı bulundurması gerekmektedir
Eğer yabancı uyruklu kişi, çalışacağı firmada ortaklık pozisyonunda yer alacaksa; 1 yıllık olarak öngörülen çalışma izninin son 6 ayında, en az 5 Türk uyruklu personeli sigortalı bir şekilde çalıştırması zorunludur
Eğer bir firma içerisinde birden fazla yabancı uyruklu kişi çalıştırılmak isteniyorsa; her yabancı uyruklu kişi için 5 Türk uyruklu personelin çalıştırılması gerekmektedir
Firmanın yabancı uyruklu kişi çalıştırması için onaylı elektronik imzası bulunmalıdır
Firmada ödenmiş olan sermaye tutarı en az 100.000 TL olmalı ve sürekli olarak artış göstermelidir
Brüt olarak hesaplanan satış miktarı 800.000 TL olmalıdır. Eğer ihracat üzerinden bir iş akışı bulunuyorsa da en az 250.000 Dolar miktarında bir satış oranı elde edilmelidir
Çalışma İzin Türleri Nelerdir?
Çalışma izinleri kendi içerisinde 4 çeşide ayrılmaktadır:
Süreli Çalışma İzni
Süresiz Çalışma İzni
Bağımsız Çalışma İzni
İstisnai Çalışma İzni
Çalışma İzni Nasıl Uzatılır?
Öncelikli olarak 1 yıl şeklinde verilen çalışma izinlerinin, isteğe bağlı olarak uzatılması için başvuruları yapılabilmektedir. Aynı mesleğe devam etme şartı olmak üzere 3 yıla kadar uzatma olanağı sunulur. Kesintisiz bir şekilde sağlanan kanuni çalışmanın ardından ise istenilen işveren ile çalışmak üzere 6 yıla kadar çalışma izinleri uzatılabilir. Ayrıca işverenin vergi ve SGK borcu olmaması gerekmektedir.
Türkiye'de İkamet Eden Yabancılar İçin Başvuru Süreci
Üniversitede eğitim gören lisans öğrencilerinin dışında; en az 6 aylık ikamet hakkı bulunan yabancı uyruklu kişiler, başvurularını tamamlayabilir. Çalışma Bakanlığı web sitesinde yer alan online başvuru alanından başvurularını yapabilirler. Daha sonrasında ise bakanlık, istediği belgeleri ayrıntılı olarak inceledikten sonra sonucu iletir.
Yurtdışında İkamet Eden Yabancılar İçin Başvuru Süreci
Yurtdışında yapılan başvuruların, Türk temsilcilikleri üzerinden yapılması gerekir. Yapılan başvurularda; pasaport ve fotokopisi, çalışma vizesi başvurusunun yer aldığı form, 2 adet vesikalık fotoğraf ve iş sözleşmesinin teslim edilmesi oldukça önemlidir.
Sonrasında temsilcilik tarafından verilen referans kodu ile Çalışma Bakanlığı üzerinden online başvurunun yapılması gerekmektedir. Vizeyi almayı başaran çalışan adayları, 90 gün içerisinde Türkiye’ye giriş yapmalıdır.
Yabancı Çalışanlar İçin SGK Primleri (2022)
Yabancı uyruklu çalışanlara, en az olarak asgari ücret tutarında bir ödeme yapılması gerekmektedir. Asgari ücret tutarı brüt olarak 6.471,0 TL’dir. Bu ücretten çıkan SGK primi ise 2.426,6 TL miktarında hesaplanmaktadır. Bu oranların asgari ücretin 1,5, 3, 4 ve 6,5 katı olarak da hesaplanması yapılabilir.
6375 Sayılı Kanunun Amacı ve Kapsamı
6375 sayılı kanun, uluslararası iş gücüne yönelik düzenlemelerin yapılmasını esas almaktadır. Bu kanunla birlikte yabancı uyruklu kişilere sunulacak olan çalışma hakkına yönelik düzenlemeler yer alır.
Çalışma öncesinde alınacak olan çalışma izni ve sonrasında uygulanacak olan tüm işlemler hakkında yükümlülükleri içeren bir kanundur.
Sık Sorulan Sorular
Yabancı Çalışma izni 9a bendi nedir?
Yabancı çalışma izni 9A bendi, yapılan çalışma izni başvurusunun reddedilmesine yönelik esasların ele alınmasıdır. Burada yer alan kriterler tutmaz ise çalışma izni başvurusu reddedilebilir.
Çalışma izni, oturma yerine geçer mi?
Çalışma izni oturum izni olarak kullanılabilmektedir.
Yabancı çalışma izni sorgulama nasıl yapılır?
Yabancı çalışma izni e-Devlet üzerinden sorgulanabilir.
Yabancı uyruklu çalışma hizmeti ücretini kim öder?
Yabancı uyruklu şahsı çalıştırmak isteyen işveren öder.
