Peynir Üretiminde Yeni Dönem
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Peynir Tebliği (2015/6), doğrudan tüketime sunulan peynirleri ve diğer gıda ürünlerinde hammadde olarak kullanılan peynirleri kapsıyor.
Tebliğin yürürlüğe girdiği 2015 yılından itibaren üreticilere belirli bir geçiş süresi tanınmış, bu süre sonunda standartlara uymayan üretime izin verilmemişti.
Tebliğ kapsamında peynir üretiminde nişasta, soya ürünleri, süt yağı dışındaki hayvansal yağlar gibi katkılar yasaklandı.
Çeşnili peynirlerde çeşni oranı %6 ile sınırlandırılırken, inek, koyun veya keçi sütlerinin karıştırıldığı ürünlerde etiket üzerinde süt türlerinin açıkça belirtilmesi zorunlu hale getirildi. Ancak ambalajlarda hayvan resimlerinin kullanılmasına izin verilmiyor.
Nem, Tuz ve Yağ Oranlarına Sınırlama
Her peynir çeşidi için nem, tuz ve süt yağı oranı belirlenmiş durumda.
Örneğin, taze beyaz peynirde nem oranı en fazla %65, kuru madde bazında tuz oranı ise en çok %6,5 olabiliyor.
Peynirler ayrıca tam yağlı, yarım yağlı, az yağlı ve yağsız olarak sınıflandırılıyor. Kuru maddede %45’in üzerinde süt yağı içeren ürünler “tam yağlı peynir” olarak tanımlanıyor.
Etiketleme ve Satış Koşulları
Çiğ sütten ya da termizasyon işleminden geçirilen sütlerden üretilen peynirler, taze olarak piyasaya sürülemiyor; mutlaka belirli bir süre olgunlaştırılması gerekiyor.
Bu ürünlerde, “üretim tarihinden itibaren en az … gün olgunlaştırılarak piyasaya arz edilmiştir” ibaresi etikette yer almak zorunda.
Taze peynirlerde üretim tarihi, olgunlaştırılmış peynirlerde ise hem üretim tarihi hem de son tüketim tarihi ambalaj üzerinde yazılacak.
Ayrıca peynirlerin ambalajlı olarak satılması zorunlu tutuluyor, açıkta veya uygun olmayan koşullarda satış yasaklanıyor.
Coğrafi İşaretli Peynirler İçin İstisna
Tebliğ, Diyarbakır Örgü Peyniri, Edirne Beyaz Peyniri gibi coğrafi işaretli ürünlere istisnalar tanıyor.
Ancak bu peynirlerin de Türk Gıda Kodeksi hükümlerine uygun şekilde üretilmesi gerekiyor.
Güncellemeler ve Yeni Taslak Tebliğ
Tarım ve Orman Bakanlığı, 2024 yılında yeni bir taslak tebliği kamuoyuna sundu. Bu taslakta:
Eritme peynirlerinin “kaşar” veya “tulum” gibi yöresel peynir isimleriyle satılması yasaklanacak.
Etiketlerde ürün adının punto büyüklüğü artırılacak, tüketiciye daha net bilgi verilecek.
Çeşnili peynirlerde kullanılan malzemeler ve oranlar daha sıkı sınırlamalara tabi olacak.
Taslak halen sektör paydaşlarının görüşüne açık durumda ve nihai düzenlemenin kısa süre içinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
