Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bazı gelir ve aylıklarda zaman aşımı uyguluyor. 4/1-a (SSK), 4/1-b (BAĞ-KUR) ve 2008 Ekim sonrası 4/1-c (kamu görevlisi) kapsamındaki sigortalılar için, 2008 Ekim’den sonra hak kazanılan gelir ve aylıkların beş yıl içinde istenmeyen kısmı zaman aşımına uğruyor. Bu sürede başvuru yapılmazsa ödemeler geriye dönük olarak sadece beş yıl için yapılabiliyor.
Ancak SGK’ya zamanında başvuru yapılmamasının haklı bir nedene dayandığını belgeleyenler için bu kural uygulanmıyor. Ağır hastalık, kısıtlılık gibi durumlar geçerli sayılıyor.
İş Kazası ve Ölüm Aylıkları da Kapsamda
İş kazası, meslek hastalığı ve ölüm nedeniyle bağlanan gelir ve aylıklarda da aynı zaman aşımı süresi geçerli. Bu hakların kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde istenmeyen ödemeler zaman aşımına uğruyor. SGK, başvuru tarihinden geriye doğru beş yılı esas alıyor, bu sürenin öncesine dair hakları ödemiyor.
2008 Öncesi Aylıklarda Farklı Uygulama
2008 öncesinde bağlanan SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarını beş yıl içinde çekmeyenler için sadece son beş yıla ait ödemeler yapılabiliyordu.
Ancak 2008 sonrası dönemde bağlanan aylıklarda zaman aşımı ya da hak düşürücü süre bulunmuyor. Bu nedenle, 4/1-a, 4/1-b ve 4/1-c sigortalıları, 2008 Ekim sonrası hak ettikleri aylıkların tamamını sonradan da talep edebiliyor.
12 Ay Aylık Çekilmeyince Durduruluyor
Bağlanmış emekli aylığını aralıksız 12 ay boyunca bankadan çekmeyenlerin ödemeleri durduruluyor. Ancak bu durum maaşın tamamen kesildiği anlamına gelmiyor. SGK, kişinin hayatta olup olmadığını veya aylık alma şartlarının devam edip etmediğini kontrol ettikten sonra ödemeye yeniden başlıyor.
2008 Sonrası Memurların Malullük Aylığında Zaman Aşımı
2008 yılı Ekim ayı ve sonrasında kamuda göreve başlayanların vazife malullüğü ve ölüm aylıklarında da zaman aşımı uygulanıyor. Hakkın kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde başvuru yapılmazsa, sadece başvuru tarihinden geriye doğru beş yıla ait ödeme yapılıyor. Daha önceki sürelere ilişkin haklar düşüyor.
Mirasçılar İçin Süre 2 Yılla Sınırlı
Sigortalı veya hak sahibi vefat ettikten sonra geçmişe dönük eksik ödeme olduğu belirlenirse, bu tutarlar mirasçılara ödenebiliyor. Ancak mirasçılar için zaman aşımı süresi sadece iki yıl. İki yıl içinde başvuru yapılmazsa ödeme hakkı kaybediliyor.
Rapor Parası, Cenaze ve Çeyiz Ödeneğinde Hak Süresi 5 Yıl
Geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası), evlenme (çeyiz) yardımı ve cenaze ödeneği gibi desteklerde ise hak düşürücü süre geçerli. Bu ödenekler, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde talep edilmezse tamamen düşüyor. Süresi içinde başvuranlara ödeme yapılıyor.
Evlenme yardımı olarak bilinen çeyiz ödeneği, yetim aylığı alan kız çocuklarına veriliyor. Bu ödeneğin nikah tarihinden itibaren beş yıl içinde talep edilmesi şart. Aksi halde ödeme hakkı sona eriyor.
Ölen sigortalının yakınlarına yapılan cenaze ödeneği de ölüm tarihinden itibaren beş yıl içinde istenmezse düşüyor. Süresi geçmeden yapılan başvurular kabul ediliyor.
