Kiracılar, kiraladıkları ev veya iş yerlerinde yapmış oldukları iyileştirmeler sonucunda mülkün değerini artırdıklarında, bu artışı mülk sahiplerinden isteme hakkına sahiptirler.
Bu, "sebepsiz zenginleşme" prensipleri altında gerçekleşmektedir. Ancak, kiracının evde değişiklik yapma yetkisi ve bu değişikliklerin nasıl talep edileceği önemli bir meseledir.
Hukuki Sınırlar ve Yükümlülükler
Avukat Bengi Baltacı açıklıyor: "Kira sözleşmeleri, Borçlar Kanunu kapsamında düzenlenir. Borçlar Kanunu'na göre; 'Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanımını veya kullanımla birlikte faydalanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık belirlenen kira bedelini ödemeyi taahhüt ettiği anlaşmadır.' şeklinde ifade edilir.
Kira sözleşmeleri, her iki tarafa çeşitli sorumluluklar yükleyen bir anlaşmadır. Kiracıların, kiralanan yerde değişiklik yapma hakları vardır, ancak bu haklar Borçlar Kanunu'nda belirlenen sınırlar içindedir."
Yenilik ve Değişikliklerin Sorumlulukları
"Kiraya Verenin Borçlandırıldığı Anlamına Gelmez"
Borçlar Kanunu'nun 334. maddesine göre kiracı, kiralanan yerin başlangıçtaki durumda teslim edilmesi gerektiğini belirtir.
Avukat Baltacı, "Kiracının kiralanan yerde kullanım hakkı, genellikle yenilik ve değişiklik yapma yetkisini içermez. 321. madde ile kiracının 'yenilik ve değişiklik' yapabilmesi, kiraya verenin yazılı iznine bağlıdır ve kiraya verenin izni olmadan yapılan değişiklikler, kira sözleşmesinin ihlal edilmesi anlamına gelir." diyor.
Değişiklik Onayı ve Reddetme Hakkı
Avukat Bengi Baltacı, mülk sahibinin onayı olmadan kiracının yasal bir hakka sahip olmadığını belirtir: "Kiraya veren, kiracı tarafından yapılan yenilik ve değişikliklere onay verme ya da reddetme hakkına sahiptir. Onay verilmemesi durumunda kiracının yasal bir itiraz hakkı bulunmaz."
Kira Sözleşmesi Devam Ederken Talep Edilemez
Avukat Ezgi Karadurak, kiracının, kira sözleşmesi sürerken değer artışını talep edemeyeceğini söyler. Baltacı, "Ancak Yargıtay kararlarına göre kiracının yapmış olduğu faydalı ve zorunlu giderler nedeniyle kiralanan yerde meydana gelen değer artışını vekaletsiz iş görme hükümleri uyarınca talep edebilir." ifadesini kullanır.
Yargıtay Kararı ve Uygulamaları
Yargıtay'a göre, kiracı, kiralanan yerde yaptığı faydalı ve zorunlu giderler sonucu değer artışını, yapıldıkları zaman itibarıyla bedellerini vekaletsiz iş görme prensiplerine göre talep edebilir. Ancak bu hak, kira sözleşmesinin bitiminde kullanılabilir.
