Maliye Bakanlığı'nın Denetimleri ve Yaptırımlar
Maliye Bakanlığı, IBAN ile ödeme talebinde bulunan işyerleri hakkında işlem başlattı.
IBAN ödemesi yapanlara, ödemeyi yapanlara ve hesaplarının kullanılmasına izin verenlere yani “IBAN kiracılarına” yönelik yaptırımlar uygulanabilir mi? Vergi hukuku uzmanı avukat Aslanpınar, bu konuda önemli değerlendirmelerde bulundu.
Banka Hesaplarına Bloke ve Malvarlıkları Durdurma
Avukat Aslanpınar, “Banka hesapları için bloke koyulabilir, malvarlıkları da tamamen durdurulabilir” ifadelerini kullandı.
IBAN kullanımı yasal mı sorusuna cevap veren Aslanpınar, işlemde yer alan taraflar ve tutar doğru olduğu ve gerçek durumla eşleştiği sürece banka hesabından para çekmenin elbette yasal olduğunu belirtti.
Ancak, banka ücretlerinden, geç ödemelerden, vergilerden veya kayıt olmama gibi durumlardan kaçınmak için başkasının IBAN'ını kullanmanın yasal olmadığını vurguladı. Bu durumda tüm taraflar ağır para cezalarıyla karşı karşıya kalabilir.
Adına IBAN ile Ödeme Alıp Fatura Kesmemek
Fatura kesmeden kendi hesabına ödeme alan kişiler, ciddi cezalarla karşılaşabilir. Vergiye tabi olması durumunda, düzenlenmeyen her fatura için fatura tutarının %10'u kadar, en az 3.400 TL (2024) tutarında özel ceza uygulanır. Bu miktarın yıllık toplamı 1,7 milyon TL'yi aşamaz.
Ayrıca ödenmeyen vergilere ek olarak çifte ceza ve aylık %3,5 faiz oranı uygulanacaktır. Vergi borcunun bulunmaması halinde bu cezalara vergi beyannamesinin verilmemesinden kaynaklanan cezalar da eklenir.IBAN Kullanmanın Cezaları
IBAN'ını kullanan veya "IBAN'ını kiraya veren" kişiler için ilk yaptırım ücret geliri elde edilmesidir. Bir vergi denetimi, bu tür şeylerin ücretsiz yapılmadığı, genellikle ücret geliri (%2) karşılığında yapıldığı sonucuna varmıştır. Bu nedenle IBAN kullanan kişilerin tahmini gelirlerine göre vergi, ceza ve faiz ödemeleri gerekmektedir.
Ayrıca, vergi idareleri durumu Cumhuriyet Başsavcılığı'na ve Mali Suçları Araştırma Komisyonu'na (MASAK) bildirebilir. Bu durumda, "Yazılı bildirimde bulunmaksızın kendi adına veya başkası adına bir bankada işlem yapan kişi" 6 aydan 1 yıla kadar hapis veya 5.000 güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılabilir (5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun-madde 15).
İşyeri Müşteriyi IBAN İle Ödemeye Zorlayabilir mi?
Mal ve hizmetlerin alıcının hesabından satıcının hesabına doğru tutarda ve geçerli bir sebeple aktarılması gerekmektedir. Para aktarıldı ve fatura kesildiğinde, herhangi bir sorun yaşanmaması gerekiyor.
Ancak müşteri, POS cihazından kredi veya banka kartıyla ödeme yapmak istese bile, cihaz “arızalı” diyerek müşteriyi IBAN ile ödeme yapmaya zorlamak ayrı bir hukuk ihlalidir. İlgili düzenlemeler uyarınca işletmeler, kart sahiplerinin mal ve hizmet satın alımlarında banka veya kredi kartıyla ödeme yapma taleplerini kabul etmek zorundadır (Banka ve Kredi Kartları Kanunu – Madde 17).
