Fahiş kira artışları nedeniyle ev sahibi ve kiracılar arasında yaşanan anlaşmazlıklar artarken, tahliye süreçleri de gündemdeki yerini koruyor.
Yaz mevsimi ve okul tatili döneminin yaklaşmasıyla birlikte taşınmalar hız kazanırken, gayrimenkul hukuku uzmanı avukat Ali Güvenç Kiraz, Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün sorularını yanıtladı. bu süreçte hem kiracıların hem de ev sahiplerinin dikkat etmesi gereken önemli noktaları sıraladı.
“Evden Çıkıyorum” Demek Yeterli Değil
Kiracılar, kira sözleşmesinin bitiminden en az 15 gün önce evden çıkma kararlarını yazılı şekilde mal sahibine iletmek zorunda.
Sözlü bildirim geçerli sayılmıyor. Örneğin, 1 Ocak - 31 Aralık tarihli bir yıllık kira sözleşmesinde kiracı, en geç 16 Aralık tarihine kadar yazılı bildirimi ev sahibine ulaştırmalı. Aksi durumda sözleşme otomatik olarak bir yıl daha uzatılmış sayılıyor.
Erken Çıkışta Tazminat Sınırı: En Fazla 3 Ay
Kiracı, sözleşme süresi dolmadan taşınmak isterse, mal sahibine “erken fesih tazminatı” ödemekle yükümlü olabilir.
Ancak bu tazminat en fazla üç ay kira bedeliyle sınırlı. Örneğin, taşınan kiracının ardından ev sahibi yeni kiracıyı bir ay içinde bulursa, kiracı yalnızca o bir aylık kaybı ödemekle yükümlüdür. Ev daha uzun süre boş kalırsa, en fazla üç ay tazminat talep edilebilir.
Anahtar Teslim Edilmedikçe Kira Borcu Devam Eder
Evden çıkıldığında anahtar teslim edilmemişse, kira borcu devam ediyor. Teslimat iki şekilde yapılabiliyor: Taraflar arasında imzalanan tahliye tutanağı ile elden ya da ev sahibi teslim almıyorsa noter aracılığıyla anahtarların bırakılmasıyla. Bu teslim işlemi olmadan kira sözleşmesi fiilen sona ermiş sayılmıyor.
“Yarım Ay Kaldım, Yarım Kira Öderim” Diyenler Dikkat!
Sözleşme süresi dolmadan yapılan tahliyelerde, kiracı “ay ortasında çıktım” diyerek yarım kira ödeme yolunu seçse bile, bu durum ev sahibinin zararına sebep oluyorsa, eksik kalan süre için kira talep edilebilir. Yine de ev sahibinin evi hemen kiraya vermesi durumunda ekstra bir kira talebi mümkün olmuyor.
Boya Badana Zorunlu mu?
Eğer kira sözleşmesinde boya badana yapılacağına dair açık bir madde bulunmuyorsa, kiracı bu işlemi yaptırmak zorunda değil. Ancak sözleşmede bu yönde bir madde varsa ya da evde kiracıdan kaynaklı tadilatlar yapılmışsa, taşınmaz eski haline getirilerek teslim edilmek zorunda.
Depozito Son Kira Bedeli Yerine Geçer mi?
Depozito, kira bedeline mahsup edilemez; yani kiracı “son kirayı ödemiyorum, depozitodan düş” diyemez. Ancak taraflar anlaşırsa mahsuplaşma yapılabilir. Yargıtay içtihatlarına göre, depozitonun iadesi de kira oranındaki artışa göre güncellenmelidir. Örneğin kira bedeli yüzde 150 artmışsa, depozito da bu oranda iade edilir.
Ev Sahibi Değişirse Depozitoyu Kim İade Eder?
Eğer ev sahibi değiştiyse ve bu durum kiracıya bildirilip ödemeler yeni mal sahibine yapılmaya başlandıysa, tahliye sonrası depozito yeni ev sahibi tarafından iade edilmelidir. Yeni malik sorumluluğu eski ev sahibinden devralır.
Zarar ve Hasar Varsa Ne Yapılmalı?
Kiracı tahliye ettikten sonra evde zarar tespit eden ev sahibi, anahtar tesliminde tutanak düzenlemeli veya video/fotoğraf çekimi yaparak Sulh Hukuk Mahkemesi’ne delil tespiti başvurusunda bulunmalıdır. Gerektiğinde tanık desteğiyle dava açarak zarar tazmini talep edilebilir.
Aidat Borcunu Kim Öder?
Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, kiracı aidat gibi yan giderleri ödemediğinde, apartman yönetimi doğrudan ev sahibine icra takibi başlatabilir. Ev sahibi ödemeyi yaptıktan sonra bu borcu kiracıya rücu edebilir.
