Çalışanların en temel haklarından biri olan kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin belirli şartlar altında sona ermesi durumunda işçiye ödenen parasal güvencedir.
En az bir yıl aynı iş yerinde çalışan bir kişinin, işten çıkarılması ya da haklı nedenle ayrılması halinde hak kazandığı bu ödeme, her yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında düzenlenmiş, işçinin çalıştığı süre boyunca verdiği emeğin karşılığı olarak, bazı durumlarda işveren tarafından ödenen bir tazminat türüdür.
Bu ödeme, işçinin çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Bir yıldan artan süreler ise orantılı şekilde dahil edilir.
Kimler Kıdem Tazminatı Alabilir?
Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin belirli şartları taşıması gerekir. Bunlar:
Aynı işverenin iş yerinde en az 1 yıl süreyle çalışmış olmak,
İş sözleşmesinin aşağıdaki şekillerde sona ermiş olması:
İşveren tarafından haksız bir nedenle işten çıkarılmak,
İşçi tarafından haklı nedenle istifa (örneğin sağlık sorunları, maaşların eksik ya da geç ödenmesi),
Askerlik nedeniyle işten ayrılmak,
Emeklilik veya yaş dışında prim gününü doldurarak işten ayrılmak,
Kadın işçilerin evlilikten sonraki 1 yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrılması,
İşçinin vefat etmesi durumunda varislerinin kıdem tazminatı hakkı doğar.
Hangi Durumlarda Kıdem Tazminatı Alınamaz?
İşçinin kendi isteğiyle ve haklı bir neden olmaksızın istifa etmesi,
İşçinin işveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları nedeniyle işten çıkarılması,
gibi durumlarda kıdem tazminatı hakkı doğmaz.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Her yıl için ödenecek kıdem tazminatı miktarı, işçinin son aldığı brüt ücret üzerinden belirlenir. Bu ücrete, sürekli yapılan ek ödemeler (örneğin prim, yemek yardımı, düzenli ödenen fazla mesai) dahil edilir.
Ancak kıdem tazminatı için belirlenen tavan tutar aşılmamalıdır. 2025 yılının ilk yarısı için bu tavan 46.655,43 TL olarak uygulanmaktadır. Temmuz ayı itibarıyla yeni tavanın yükselmesi beklenmektedir.
Kıdem Tazminatında Zam Beklentisi
Haziran enflasyonunun açıklanmasıyla birlikte, kıdem tazminatı tavanında artış bekleniyor. Ekonomistler, Temmuz 2025 itibarıyla kıdem tazminatı tavanının yaklaşık 54 bin TL seviyesine ulaşabileceğini öngörüyor. Bu durumda, özellikle yüksek maaşlı çalışanlar için daha yüksek tazminat alma imkânı doğacak.
Yasal Süreç ve Başvuru Hakkı
İşten ayrılan bir çalışan, kıdem tazminatını alamadığı durumda iş mahkemesine başvurarak hakkını arayabilir.
Davalarda genellikle hizmet süresi, ücret bordrosu, işten ayrılma nedeni gibi belgeler dikkate alınır.
Kıdem tazminatı hakkı 10 yıl içinde zaman aşımına uğrar. Bu sürede başvuru yapılmazsa hak kaybı yaşanabilir.
