Dayanıklı Yapılar Hedefleniyor
Gaziantep’te deprem riski göz önünde bulundurularak yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaları, özellikle eski ve dayanıksız yapı stokunun yenilenmesi amacıyla hız kazandı.
Büyükşehir ve ilçe belediyeleri tarafından desteklenen projeler kapsamında çok sayıda mahallede yıkımlar ve yeni bina inşaatları devam ediyor.
Uzmanlar, eski binaların çoğunun 1999 öncesi yönetmeliklere göre inşa edildiğini, bu nedenle hem malzeme hem de mühendislik açısından yetersiz olduğunu belirtiyor.
Yeni yapılarda ise zemin etütleri, mühendislik projeleri ve denetimler sayesinde daha güvenli yaşam alanları oluşturuluyor.
Sosyal Dokuda Kopuş Yaşanıyor
Ancak fiziksel dönüşümle birlikte mahalle kültüründe de gözle görülür bir değişim yaşanıyor.
Geleneksel Gaziantep mahallerinde görülen komşuluk ilişkileri, sokakta yapılan düğün ve taziyeler, avlularda yapılan toplu yemek hazırlıkları gibi ortak yaşam pratikleri, yerini bireyselleşmiş yaşam biçimlerine bırakıyor.
Saha gözlemlerine göre, 2–3 katlı eski yapılar yıkılarak yerine yapılan yüksek apartmanlar; hem mekânsal hem de sosyal aidiyet duygusunu zedeliyor.
Mahalle sakinleri, eskiden herkesin birbirini tanıdığı, kapıların açık kaldığı bir ortamdan, şimdi güvenlikli sitelerde dahi birbirini tanımayan insanların yaşadığı bir düzene geçildiğini ifade ediyor.
Yerinde Dönüşüm Talebi Artıyor
Gaziantepliler, dönüşüm sürecinde en çok “yerinde dönüşüm” ilkesinin uygulanmasını istiyor.
Bazı bölgelerde mevcut sakinlerin farklı mahallelere taşınması, sosyal uyum sorunlarını da beraberinde getiriyor. Özellikle yaşlı nüfus, yeni yerleşimlerde aidiyet duygusu kurmakta zorlanıyor.
Şehir planlamacıları ise hem depreme dayanıklı, sağlam yapılar inşa etmek hem de mahalle bütünlüğünü korumak adına bütüncül ve katılımcı dönüşüm modelleri gerektiğini vurguluyor.
Tarihi Mahallelerde Betonlaşma Eleştirisi
Kavaklık ve Öğretmenevleri gibi geçmişi 50 yılı aşkın mahallelerde geleneksel yapılar yerini modern beton bloklara bırakıyor.
Bu yapıların bir kısmı öğrenci yurduna ya da rezidansa çevrilirken, mahallenin kimliği giderek silikleşiyor.
