Gaziantep, üretim ve ticaretteki gücüyle Türkiye’nin önemli sanayi ve ticaret merkezlerinden biri olmaya devam ediyor. Son yıllara ilişkin kurum raporları ve bölgesel çalışmalar, Gaziantep’te çalışan nüfusun en büyük payını imalat sanayi ile hizmetler sektörünün oluşturduğunu; toptan ve perakende ticaret, ulaştırma-depolama ve gıda/tekstil gibi alt dalların öne çıktığını gösteriyor.
İstihdamı Artıracak Alanlar ve Riskler
Uzmanların ve kurum raporlarının ortak görüşü şu başlıklarda odaklanılması gerektiği yönünde:
Katma değerli üretim ve teknoloji yatırımları: Tekstil ve gıda sektörlerinde üretim süreçlerinin modernizasyonu daha yüksek ücretli ve nitelikli işler yaratır.
Lojistik ve ulaştırma altyapısı: Liman ve demiryolu bağlantılarıyla lojistik maliyetleri düşürmek, lojistik hizmetlerinde istihdamı artırır.
Mesleki eğitim ve istihdam uyumu: Sanayi-eğitim iş birliği ile nitelikli ara eleman yetiştirilmesi önem taşıyor.
Riskler ise başta kırılgan KOBİ yapısı, dış talep dalgalanmaları, yetersiz sermaye ve teknoloji erişimi olarak öne çıkıyor.
Hizmetler ve Ticaret İstihdamın Diğer Büyük Bloğu Olarak Öne Çıkıyor
Ulusal işgücü istatistikleri hizmet sektörünün ülke genelinde en büyük istihdam payını taşıdığını gösterse de Gaziantep özelinde de hizmetler önemli rol oynuyor. Toptan ve perakende ticaret, konaklama ve yeme-içme, finansal hizmetler ile lojistik/ulaştırma çalışan nüfusun önemli bir kısmını barındırıyor. İŞKUR ve SGK verilerine göre kente kayıtlı işyerleri ve sigortalı çalışan dağılımı, ticaret ve hizmet sektörlerinin istihdama sağladığı desteği net biçimde ortaya koyuyor.
Hangi Alt Sektörler Öne çıkıyor?
TRC1 bölgesi ve Gaziantep’e ilişkin bölge planı ve sanayi raporları, imalat içindeki dağılımı şu şekilde veriyor:
Tekstil ve hazır giyim: İmalat istihdamının en büyük payı (ör. tekstil içinde %40’lara yakın paylar rapor ediliyor).
Gıda ve gıda ürünleri işleme: İhracatta ve istihdamda önemli rol; fıstık, baklava ve işlenmiş gıda üretimi ciddi işgücü talebi yaratıyor.
Kauçuk-plastik, ambalaj ve kâğıt ürünleri: Bölgenin üretim sepetinin önemli parçaları.
Bu dağılım, Gaziantep’in hem düşük/orta teknolojili emek yoğun üretim kapasitesi hem de ihracata dönük sektör yapısını yansıtıyor.
4A sigortalı istihdam verileri kentte yüzbinler düzeyinde kayıtlı çalışan olduğunu; büyük ölçekli firmaların yanında çok sayıda KOBİ’nin bölge ekonomisini döndürdüğünü ortaya koyuyor. Bu yapı, istihdamın esnek ama aynı zamanda kırılgan olabileceğine işaret ediyor; çünkü küçük işletmeler ekonomik dalgalanmalara karşı daha savunmasız olabiliyor.
4A sigortalı istihdam verileri kentte yüzbinler düzeyinde kayıtlı çalışan olduğunu; büyük ölçekli firmaların yanında çok sayıda KOBİ’nin bölge ekonomisini döndürdüğünü ortaya koyuyor. Bu yapı, istihdamın esnek ama aynı zamanda kırılgan olabileceğine işaret ediyor; çünkü küçük işletmeler ekonomik dalgalanmalara karşı daha savunmasız olabiliyor.
Özetle Gaziantep’te istihdamın merkezi imalat sanayi; arkasından hizmet ve ticaret geliyor. Şehir, güçlü bir üretim tabanına ve yüksek ihracat potansiyeline sahip; ancak istihdamın niceliğini niteliğe dönüştürmek için ileri teknoloji yatırımları, lojistik entegrasyonu ve nitelikli iş gücü gelişimi gerekiyor. Kurum raporları, kentin mevcut güçlü yanlarını doğrularken aynı zamanda geleceğe dönük politika ihtiyaçlarını da açıkça ortaya koyuyor.
Buna karşın güçlü ihracat kapasitesi ve sanayi altyapısı sayesinde kent toparlanma sürecinde nispeten hızlı ivme yakalayabildi; yine de istihdam kalıcı büyüme için yatırım, teknoloji ve beceri geliştirme politikalarına ihtiyaç var.
İstihdamı Artıracak Alanlar ve Riskler
Uzmanların ve kurum raporlarının ortak görüşü şu başlıklarda odaklanılması gerektiği yönünde:
Katma değerli üretim ve teknoloji yatırımları: Tekstil ve gıda sektörlerinde üretim süreçlerinin modernizasyonu daha yüksek ücretli ve nitelikli işler yaratır.
Lojistik ve ulaştırma altyapısı: Liman ve demiryolu bağlantılarıyla lojistik maliyetleri düşürmek, lojistik hizmetlerinde istihdamı artırır.
Mesleki eğitim ve istihdam uyumu: Sanayi-eğitim iş birliği ile nitelikli ara eleman yetiştirilmesi önem taşıyor.
Riskler ise başta kırılgan KOBİ yapısı, dış talep dalgalanmaları, yetersiz sermaye ve teknoloji erişimi olarak öne çıkıyor.
Özetle Gaziantep’te istihdamın merkezi imalat sanayi; arkasından hizmet ve ticaret geliyor. Şehir, güçlü bir üretim tabanına ve yüksek ihracat potansiyeline sahip; ancak istihdamın niceliğini niteliğe dönüştürmek için ileri teknoloji yatırımları, lojistik entegrasyonu ve nitelikli iş gücü gelişimi gerekiyor. Kurum raporları, kentin mevcut güçlü yanlarını doğrularken aynı zamanda geleceğe dönük politika ihtiyaçlarını da açıkça ortaya koyuyor.
