Geçen yıl yüksek verimle “var yılı” olarak kayda geçen fıstıkta, bu sezon rekolte düşüşü dikkat çekiyor.
Kuraklıkla birlikte ürün miktarındaki azalma, piyasadaki fiyatlara da yansıdı.
Sektör temsilcileri, hem rekolte düşüşünün hem de kuraklık etkisinin fiyatları belirleyeceğini ifade ederken, bazı işletmelerin yaş fıstığa 950 TL’ye kadar etiket koyması tepkilere neden oldu.
Toptancı esnafı, piyasadaki bu rakamların genel durumu yansıtmadığını vurgularken, fiyatların talebe göre şekilleneceğini söyledi.
Esnaflardan biri yaptığı açıklamada, “bazı işletmeler yaş fıstığa 950 lira etiket atmış, yazıktır günahtır, bunları insanlar alıyor.” diyerek duruma tepki gösterdi.
2025 Fıstık Fiyatları Ne Kadar?
Kabuklu fıstık: 400 TL civarında
Kavlak fıstık (kuşboku): 500 TL – 600 TL arası
Tırfanda yaş fıstık (bazı işletmelerin etiketi): 950 TL
Yaş fıstığın gerçek piyasa fiyatı: 300 TL – 350 TL
Yeni fıstığın çarşıda öngörülen satış fiyatı: 500 TL civarı
Toptan fıstık alım fiyatı (tahmini): 400 TL – 500 TL
Bazı işletmelerin alım-satım aralığı: 800 TL – 950 TL
Fiyatların şu an için taleple bağlantılı olduğunu vurgulayan esnaf, “Ne olacağını bilemiyoruz.
Fiyatlar düşmez, yükselir gibi gözüküyor. Her üründe az olan ürünler talep olunca prim yapıyor.
Fiyat konuşuluyor ama net bir şey söylemek şu an için doğru değil” ifadelerini kullandı.
Ürün bolluğunun yaşanmadığı bu yıl çiftçinin de zor durumda olduğunu söyleyen esnaf, “Buğdaya bakınca, pamuğa bakınca fıstığı iyi görüyorum. Kabuklu fıstık 400 TL civarı satılıyor. Kavlaklar (kuşboku) 500-600 TL civarında. Bunlar iyi bir nimet, iyi fiyatlar. Ama çiftçimiz buna razı değil. Ne olması lazım? Sonuçta bunları insanlar alıyor. Makul fiyatlarda olması gerek.” dedi. Fiyat yükseldikçe esnafın da zarar ettiğini belirterek, “Fiyat yükseldikçe esnaf sermayesinden kaybediyor. Kâr oranları da düşüyor. Fiyatların yükselmesi esnafın işine gelmiyor.” diye konuştu.
Piyasa Belirsizlikle Karşı Karşıya
Toptancı esnafı, piyasada fıstık fiyatlarını sabitlemenin mümkün olmadığını belirterek, fiyatlardaki dengesizliğe dikkat çekti. “Ambarcı dediklerimiz Nizip, Birecik, Şanlıurfa’dan gelip alıyorlar, kısmen de olsa etkileri oluyor. Sektörün çok sıkıntısı var. Fiyatlarda istikrar olmayınca bir düşme, bir kalkma yaşanıyor. Talebin olmaması, sonra birden çok olması... Zaten ekonomide genel bir sıkıntı var.” dedi.
Ekonomik durumun genel olarak zorlayıcı olduğunu ifade eden esnaf, “Bu ekonomiye bakınca, fıstığın fiyatları makul seyretmeli. Ama bizim fıstık sektörüne az geldiği zaman talep haliyle etki yapıyor.
Yapabilecek bir şey yok. Önüne de geçemiyorsun. Sonuçta çiftçinin ürünü. Bunu sabitleme gibi bir durumun da mümkün değil.
Burada ne çiftçi mağdur olmalı, ne esnaf mağdur olmalı. Bu fiyatlar kalırsa çiftçi için de iyi, esnaf için de iyi. Ama kalır mı? Sanki yükselecek gibi gözüküyor. Dediğim gibi, taleple alakalı. Kesin bir şey söylemek mümkün değil.” ifadelerini kullandı.
Etik Olmayan Etiket Tepki Topluyor
Bazı işletmelerin yaş fıstığa uyguladığı yüksek etiket fiyatlarının etik olmadığını savunan toptancı esnafı, bu duruma tepki gösterdi:
“Bazı işletmeler yaş fıstık yeni çıkmış, tırfanda. 950 lira etiket atmış. Yazıktır, günahtır, bunları insan yiyor. Acaba kaça aldı? Bu adamın faturası var mı? Kimden aldı?”
Ürünün muhtemelen 300 ile 500 TL arasında bir fiyata alındığını belirten esnaf, “Bu fiyatlara böyle etiket yazılmaz, vicdanen yani.
Yeni Ürünle Fiyatların Gerilemesi Bekleniyor
Önümüzdeki günlerde piyasaya girecek yeni fıstıkların fiyatları düşürebileceği belirtiliyor.
Onlar 10 kilo, 20 kilo, 30 kilo bir mal almıştır. Onu sermayesine satsan, başım üstüne. Aldığın fiyata sat. Kökü kâr olsa ne olur? Ama o fiyatlara böyle 950 lira fıstık... O işletme 950 TL’ye satınca piyasa böyle zannediliyor. Bunlar çok afaki rakamlar. Bu da insanı rahatsız edici, etik değil.” dedi.
Yeni Ürünle Fiyatların Gerilemesi Bekleniyor
Önümüzdeki günlerde piyasaya girecek yeni fıstıkların fiyatları düşürebileceği belirtiliyor.
Toptancı esnafı, “800-900 TL’ye alır, 950’ye satar saygı duyarım.
Ama büyük ihtimalle 400-500 TL’ye almıştır. Yeni çıktığı için tercih etmiş olabilir, ancak şu anki fiyatı 300-350 TL bandındadır.” diye konuştu.
Bazı esnafın tezgahında bulundurmak için yüksek fiyatla ürün aldığını dile getiren esnaf, bu durumun fıstık sektörüne ve genel enflasyona zarar verdiğini söyledi. “Ne olacak 10-15 gün sonra? Yaş, renk fıstık çıkacak.
Fiyatı 300-350 TL’ye gelecek. Belki çarşıda 500 TL’ye satılır. 100-150 TL fark olur, bir şekilde kazanması lazım dersin.” ifadelerini kullandı.
