Konuya ilişkin yasal düzenlemenin önümüzdeki süreçte Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulması bekleniyor.
Prim Günü Sayıları Hangi Kuruma Göre Nasıl Değişiyor?
Emekliliğe hak kazanmak için gereken prim günü, bağlı olunan sigorta kurumuna göre farklılık gösteriyor.
SSK’da, 1999 öncesinde bu süre 5.000 ile 5.975 gün arasında değişirken, 1999 sonrasında 7.000 güne, 2008 sonrası dönemde ise kadın ve erkek çalışanlar için eşit şekilde 7.200 güne çıkarıldı.
Emekli Sandığı kapsamında ise kadın çalışanlar için 7.200 gün (20 yıl), erkekler için ise 9.000 gün (25 yıl) prim ödenmesi gerekiyor.
Bağ-Kur’lulara 5 Yıl Daha Erken Emeklilik Fırsatı
Yeni düzenlemeyle birlikte Bağ-Kur’lular için emeklilikte aranan 9.000 günlük prim şartının 7.200 güne indirilmesi öngörülüyor.
Bu değişiklik, yaklaşık 1 milyon küçük esnaf ve çiftçiyi doğrudan ilgilendiriyor. Böylece sigortalılar, 1.800 gün daha az primle yaklaşık 5 yıl erken emekli olabilecek.
Prim Borçları Silinenler de Geri Dönüş Yapabilecek
Bağ-Kur’a aktif prim ödemeyen ancak sigortalılığı dondurulmuş olanlar için de umut verici bir gelişme var.
Bu kişiler, ihya yöntemiyle dondurulmuş süreleri yeniden canlandırarak emeklilik hakkı elde edebilecekler. Daha önce silinen prim borçları, tekrar ödenerek sigortalılık süresine eklenebilecek.
Kimler Bu Düzenlemeden Faydalanacak?
Yeni sistemden özellikle küçük esnaf ve çiftçilerin yararlanması bekleniyor. Basit usulde vergilendirilen, 10 kişiden az çalışanı olan işletme sahipleri (berber, kasap, terzi, bakkal vb.) ve çiftçiler bu düzenlemeye dahil edilecek. Kapsamın netleşmesi ise yasal düzenlemenin Meclis’ten geçmesiyle kesinleşecek.
Yaş Şartı Geçerliliğini Koruyor
Prim şartı 7.200 güne düşürülse bile, emeklilik için yaş şartı devam edecek. 1 Mayıs 2008 sonrası sigortalı olanlar için kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş sınırı geçerli. Bu yaşlar zamanla kademeli olarak 65'e kadar yükselecek.
Erken Emeklilik Yolunun Açılması
Yeni düzenleme ile prim süresi 1.800 gün kısalan Bağ-Kur’lular, yaş koşulunu da yerine getirmeleri halinde daha erken emekli olabilecek. Kadınlar için 58, erkekler için ise 60 yaş şartı sağlanmadan emeklilik mümkün olmayacak.
EYT’liler Ne Durumda?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamında yer alan ve 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi olan Bağ-Kur’lular, bu düzenleme ile 9.000 gün şartını beklemeden 7.200 günle emekli olabilecek. Böylece EYT’liler için de 5 yıl erken emeklilik şansı doğacak.
Kurumsal Geçişte Kural Değişmiyor
Yeni sistem yalnızca Bağ-Kur’lulara yönelik prim indirimi içeriyor. Birden fazla sigorta kurumuna prim ödemiş olanlar için geçerli olan “son 7 yıl kuralı” aynen devam edecek. Bu durumda hangi kurumda daha uzun süre hizmet verildiyse, emeklilik o kurum üzerinden işleyecek.
Emeklilik İçin Başvuru Zorunlu
Prim şartı sağlanıp 7.200 güne ulaşılmış olsa dahi, emekli olabilmek için yaş koşulunun yerine getirilmesi gerekiyor. Yaş şartını tamamlayan kişilerin emeklilik işlemleri için başvuru yapması zorunlu olacak.
Bağ-Kur’lular İçin Prim Gün Şartları
Bağ-Kur sistemine bağlı çalışanlar için 1999 öncesi kadınlarda 7.200, erkeklerde 9.000 gün prim şartı aranırken, bu tarihten itibaren kadın ve erkek sigortalılar için şart 9.000 gün olarak eşitlendi.
Birden Fazla Kuruma Prim Ödeyenler Nasıl Emekli Olacak?
Birden fazla sosyal güvenlik kurumuna prim ödemiş kişilerin emekliliği, son 7 yıldaki hizmet süresine göre belirleniyor. Bu dönemde hangi kurumda daha fazla süre geçmişse, emeklilik o kurumun kurallarına göre gerçekleşiyor. 1 Ekim 2008 sonrası içinse, tüm çalışma hayatı dikkate alınarak hangi kuruma daha fazla prim ödendiğine bakılıyor.
