Emeklilikte Kritik Tarihler! SGK Uzmanı Özgür Erdursun ‘Yaş Şartı’ Detayını Açıkladı

EYT’DE PRİM GÜNÜ EKSİK OLANLAR YAŞ BEKLEMEK ZORUNDA

8 Eylül 1999’dan önce sigorta girişi yapılan kişiler, gerekli prim ve sigortalılık süresini tamamlamaları hâlinde EYT yasası ile yaş şartı olmaksızın emekli olabiliyor. Ancak, Mart 2023’te yürürlüğe giren yasa sonrasında prim gün sayısı eksik olanlar için kısmi emeklilik hakkı bulunuyor. Bu noktada devreye yaş şartı giriyor.

SGK Uzmanı Özgür Erdursun, Dünya Gazetesi’nde yayımlanan yazısında, “3600 ya da 5400 günle SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’ndan emekli olacaklar EYT yasası ile ayrıca bir hak elde etme­di. EYT yasası öncesinde emekli olacak­ları şartlarda iyileştirme olmadığı için EYT yasası bu durumda olanlar için herhangi bir avantaj getirmedi. EYT önce­si kendilerinden istenen yaş neyse aynı yaş şartını tamamlamadan emekli olma­ları mümkün değil” ifadelerini kullandı.

Erdursun, açıklamalarına “Bu durumda EYT’li olduğu halde prim gün sayısı eksik olanlar EYT’li ancak yaş beklemek zorundalar” diyerek devam etti ve “İlk işe başla­ma tarihlerine göre kendilerinden iste­nen prim gün sayısını tamamlarlar ise EYT’li olurlar. İlk işe başlama tarihine göre EYT kapsamında olsalar dahi ken­dilerinden istenen prim gün sayısını ta­mamlamayanlar yaş şartında değişiklik olmadan kısmi emeklilik için yaş bekle­mek zorundadırlar” dedi.

KİM KAÇ YAŞINDA EMEKLİ OLABİLİR?

SGK uzmanı, hangi sigorta koluna tabi kişilerin hangi yaşta ve kaç gün primle emekli olabileceğini şu şekilde sıraladı:
    •    SSK kapsamında 3600 prim günü ile kadınlar 58, erkekler 60 yaşında
    •    Bağ-Kur kapsamında 5400 prim günü ile kadınlar 56, erkekler 58 yaşında
    •    Emekli Sandığı kapsamında 5400 prim günü ile kadınlar ve erkekler 61 yaşında emeklilik hakkına sahip.

EYT BEKLENTİLERİ KARŞILAMADI MI?

Konuyu daha net açıklamak için bir örnek veren Erdursun, “28.03.1972 doğumlu 53 yaşında bir kadın sigortalı, 01.06.1992’de sigorta­lı olmuş 49 yaş 5600 güne tabi toplamda 3623 günü var. Normalde 28.03.2021’de EYT yasa­sı çıkmadan önce dahi emekli olabiliyordu. EYT ile yaş şartı kaldırıldı an­cak kendisinin prim gün sayısı eksik ol­duğu için 5600 gününü tamamladığında emekli olacak. EYT yasası kendisine bir avantaj sağlamadı.” ifadelerini kullandı.

Bu kişinin aynı zamanda “3600 günle 58 yaşın­da emekli olma hakkı vardı. EYT yasası öncesi 58 yaş 3600 gün kuralı EYT’de de­ğişmedi. Bu durumda EYT yasası çıkma­dan önce dahi yaş şartını tamamlayan ancak prim gün sayısı eksik olan kişi­ler, 8.9.1999 tarihine kadar 3600 günle kadınlar 50, erkekler 55 yaş şartı aran­maktaydı. 8.9.1999’da çıkan yasa ile ka­dınlar 50 yaşı 58 yaşa, erkeklerin 55 ya­şı 60 yaşına çıkartılmıştı. 3.3.2023’de çıkan EYT yasası ile 58 yaş şartının 50 yaşına indirileceğini düşündüler ancak EYT yasası çıktığında SSK’da 5000 gün şartı değil de 8.9.1999 tarihine getiri­len prim kademesi değiştirilmedi. Ayrı­ca 3600 günle kadınların 50, erkeklerin 55 yaş şartı hakkı geri verilmedi. Kadın­larda 58, erkeklerde 60 yaş ile 3600 gün şartı devam ettiği için bu kişi 3600 günle 58 yaşını beklemek zorundadır.” dedi.

Özetle, 28.03.1972 doğumlu ve 01.06.1992’de sigortalı olmuş bu kişi için EYT yasasının bir avantaj sağlamadığı ortaya çıkıyor. Erdursun, “EYT öncesinde 3600 günle 28.03.2030’da emekli olacak kişi EYT yasası sonrası da emekli olabilmek için 28.03.2030 tarihini beklemek zorunda.”

Bu sigortalının 5600 prim gününü tamamlaması için 1977 günü eksik bulunuyor. Bu açığı kapatmak için 24.02.2024 itibarıyla sigortalı olarak çalışmaya başlaması hâlinde, eksik prim süresini 21.08.2030’da tamamlamış olacak ve emekli olabilecek. Ancak, hiç prim ödemese bile 3600 günle 28.03.2030’da emekli olabilecek.

Sonuç olarak, sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999’dan önce olan ancak prim günü yetersiz olan kişiler için EYT yasasının herhangi bir avantaj sağlamadığı vurgulanıyor. EYT kapsamında görünmelerine rağmen prim eksikliği nedeniyle yaş şartına tabi olmaya devam edenlerin emeklilik için belirlenen süreyi beklemeleri gerekiyor.