Tüketiciyi Aldatan Dijital Tasarımlar Denetimde
Reklam Kurulu, özellikle dijital pazarlarda tüketicileri manipüle eden “karanlık ticari tasarımları” mercek altına aldı.
Bu tasarımlar, kullanıcıları yanıltıcı seçimlere yönlendiren ve ekonomik kararlarını olumsuz etkileyen uygulamalar olarak tanımlanıyor. Kurul, internet arayüzlerinde sıkça karşılaşılan bu tür aldatıcı tasarımların, tüketicilerin haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle yoğun şekilde denetlendiğini duyurdu.
Fal ve Medyum Reklamlarına Yasak Devam Ediyor
Reklam Kurulu’nun titizlikle incelediği alanlardan biri de falcı, medyum ve astrolog reklamları oldu. Yasa dışı bahis ve kumar tanıtımlarının yanı sıra, bu tür reklamların yasak kapsamına alınmaya devam ettiği belirtildi.
2024’te en fazla şikayet alan konular, karanlık ticari tasarımlar, indirimli satışlar ve reklamı yasaklı hizmetler oldu. Bu kapsamda 533 dosyada mevzuata aykırılık tespit edilirken, 345 reklam için durdurma, 188 reklam için ise hem durdurma hem de idari para cezası uygulanmasına karar verildi.
Güzellik Salonları ve Sağlık Sektörü Radar Altında
Tüketiciyi yanıltan reklamlar en çok diğer mal ve hizmetler sektöründe görülse de, sağlık sektörü de yüksek sayıda denetime tabi tutuldu.
Sağlık sektörüne yönelik 423 dosya incelendi,
236 reklam için durdurma kararı verildi,
187 reklam için ise hem durdurma hem de idari para cezası kesildi.
Bu doğrultuda sağlık sektöründeki reklam ihlalleri için toplam 87,8 milyon lira idari para cezası uygulandı.
Kurul, ayrıca güzellik salonlarıyla ilgili de incelemeler yaparak 87 dosyayı gündemine aldı.
Gıda Reklamlarında 38 Milyon Liralık Ceza!
En fazla denetime tabi tutulan sektörlerden biri de gıda sektörü oldu. Kurul, takviye edici gıdalar da dahil olmak üzere toplam 284 reklamı inceledi.
253 reklam mevzuata aykırı bulundu,
92 reklam için durdurma, 161 reklam için ise idari para cezası uygulandı.
Bu ihlaller nedeniyle gıda sektörüne 38,2 milyon lira idari para cezası kesildi.
Diğer Sektörlere Uygulanan Cezalar
Reklam Kurulu, 2024 yılında birçok sektörü yakından takip etti ve bazı sektörlere ciddi yaptırımlar uyguladı:
Kozmetik ve temizlik ürünleri: 17,5 milyon TL
Dayanıklı tüketim malları ve teknoloji: 12,7 milyon TL
İletişim sektörü: 9,2 milyon TL
Finansal hizmetler: 5,5 milyon TL
Tütün ve alkol sektörü: 4 milyon TL
Turizm sektörü: 2,8 milyon TL
Örtülü reklamlara uygulanan ceza: 7,1 milyon TL
Yasa dışı bahis ve kumar reklamları: 6 milyon TL
Sosyal Medya Reklamlarına Yakın Takip
Dijitalleşmenin hızla yaygınlaşmasıyla birlikte, Reklam Kurulu’nun en çok odaklandığı alanlardan biri de sosyal medya reklamları oldu.
Dijital mecralarla ilgili 1917 dosya incelendi.
Bunların 707’si sosyal medya reklamlarına aitti.
İncelenen sosyal medya reklamlarının %84’ü Instagram'da yer aldı.
Kurulun gündemine gelen sosyal medya platformları şu şekilde sıralandı:
Instagram: 592 reklam
Facebook: 48 reklam
YouTube: 46 reklam
X (eski adıyla Twitter): 12 reklam
TikTok: 6 reklam
LinkedIn: 3 reklam
Reklam Kurulu, 2024 yılında tüketiciyi korumak adına dijital platformlardaki yanıltıcı reklamlara sıkı denetimler uygulayacağını ve yaptırımların devam edeceğini belirtti.
