Kadınların iş hayatına daha fazla katılımını sağlamak amacıyla yeni düzenlemeler hayata geçiriliyor. Meclis’e sunulan torba yasa ile doğum yardımı sisteminde köklü değişiklikler yapılırken, destek miktarları da artırılıyor.
Yeni düzenlemeye göre, üç çocuğu olan bir anneye çocukları 5 yaşına gelene kadar toplamda 395 bin TL’ye varan destek sağlanacak. İşte Hürriyet’ten Noyan Doğan’ın kaleme aldığı haberin tüm detayları...
Doğum Yardımı Sistemi Değişiyor
2015 yılından bu yana uygulanan doğum yardımı, Meclis gündemine taşınan yeni torba yasa ile tamamen yenileniyor. Bu değişikliğin temel nedenlerinden biri, 2025 yılının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından "Aile Yılı" olarak ilan edilmesi. Ancak asıl gerekçe, Türkiye’de doğurganlık hızının düşmesi, genç nüfus oranının azalması ve ülke nüfusunun hızla yaşlanması olarak gösteriliyor.
TÜİK verilerine göre, 2001 yılında 2.38 olan toplam doğurganlık hızı, 2023 itibarıyla 1.51’e geriledi. Bu rakam, nüfusun kendini yenileyebilmesi için gerekli olan 2.10 seviyesinin altında kalındığını ortaya koyuyor. Öte yandan, Türkiye’nin yıllık nüfus artış hızı 2022’de binde 7 iken, 2023 yılında binde 1.1’e düştü. Çocuk ve genç nüfus oranı azalırken, yaşlı nüfus oranı ilk kez yüzde 10’un üzerine çıktı ve ülkedeki ortalama yaş 34’e yaklaştı.
Bu veriler, nüfus artış hızının yavaşladığını ve gelecekte demografik yapının ciddi şekilde değişebileceğini gösteriyor. İşte bu nedenle, doğurganlık oranını artırmaya yönelik çeşitli teşvikler devreye alınıyor ve bunların başında doğum yardımları geliyor.
Yeni Doğum Yardımı Sistemi Nasıl Olacak?
Meclis’te görüşmeleri süren yasa tasarısı yürürlüğe girdiğinde, doğum yardımına dair birçok yenilik hayata geçirilecek. Yeni sistemin temel başlıkları şu şekilde olacak:
1 Ocak 2025 tarihinden itibaren doğan her ilk çocuk için anneye bir defaya mahsus 5 bin TL doğum yardımı verilecek. Ancak bu yardım, yalnızca bu tarihten sonra doğan çocuklar için geçerli olacak.
İkinci çocuğun dünyaya gelmesi durumunda, anneye aylık 1.500 TL ödeme yapılacak.
Üçüncü çocuk için anneler aylık 5.000 TL destek alacak.
Dördüncü ve sonraki çocuklar için de çocuk başına aylık 5.000 TL ödeme sağlanacak.
İki Çocuklu Anneye 95 Bin TL Destek
Yeni doğum yardımı sisteminde ödemeler, çocuklar 5 yaşına gelene kadar devam edecek. Ödemeler, her ay annenin hesabına yatırılacak ve herhangi bir kesintiye tabi tutulmayacak.
Bu kapsamda, 1 Ocak 2025’ten sonra doğacak iki çocuğu olan bir anneye sağlanacak toplam destek 95 bin TL olacak. Eğer anne üç çocuk sahibiyse, ödenecek toplam tutar 395 bin TL’ye ulaşacak. Örneğin, üç çocuklu bir anneye;
İlk çocuk için tek seferlik 5.000 TL,
İkinci çocuk için aylık 1.500 TL,
Üçüncü çocuk için aylık 5.000 TL ödenecek.
Bu durumda, anneye her ay 6.500 TL ödeme yapılacak ve çocuklar 5 yaşına gelene kadar bu destek devam edecek.
Doğum Yardımı İçin Kriter Aranmayacak
Yeni düzenlemeyle birlikte, doğum yardımlarından yararlanmak için herhangi bir özel kriter aranmayacak. Koşulları karşılayan tüm anneler başvuruda bulunabilecek. Destek ödemeleri, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fonu üzerinden gerçekleştirilecek. Devlet, fonun finansmanını sağlamak için gerekli kaynakları aktaracak.
Ayrıca, doğum yardımı ödemelerinden hiçbir vergi veya kesinti yapılmayacak ve destekler doğrudan annelerin banka hesaplarına yatırılacak.
Meclis’te görüşmeleri süren torba kanunun yasalaşması halinde, doğum yardımı sistemi 2025 itibarıyla yeni yapısıyla uygulamaya konulacak.
