Gaziantep’te son zamanlarda sıklaşan elektrik kesintileri hem vatandaşları hem de esnafı mağdur ederken, altyapıya dair çarpıcı bir değerlendirme geldi. Kentin enerji altyapısında uzun yıllar görev yapmış deneyimli isimlerden Settar Çanlıoğlu, kesintilerin temel nedeninin yanlış imar planlaması olduğunu vurguladı. . Çanlıoğlu, “Sorunu belediyeler yaşatıyor. Enerjisa bir işletmeci, sadece mevcut şebekeyi işletiyor.” dedi.
İmar Planlarında Eski Disiplin Yok
Aşırı sıcaklarla birlikte yetersiz gelen kentin elektrik altyapısıyla ilgili dikkat çeken açıklamalarda bulunan Settar Çanlıoğlu, “İller Bankası’nın iyi mühendisleri vardı. Sonra plan çizme yetkisi belediyelere devredildi. TEK’te çalışırken belediyeler imar planlarıyla ilgili projeyi bize gönderirler, ‘trafo yeri ile ilgili görüşlerinizi bildirin’ derlerdi. Tabi bu projeler altyapı kuruluşlarının hepsine giderdi. Nüfus yoğunluğuna göre tüm altyapı kuruluşları bir hesap çıkarırdı. Örneğin iki katlı mı, 5 katlı mı olacak, ona göre nüfus hesaplanır, trafo yeri işaretlenir ve TEK orayı kamulaştırarak trafo konurdu.” İfadelerine yer verdi.
Projeler Duvara Asılıyor, Kurumlar Süreç Dışında Bırakılıyor
Sonradan belediyelerin bundan vazgeçtiğini, imar planlarını duvara astığını söyleyen Çanlıoğlu, ” Sanırım Arpacıoğlu’ndan sonra vazgeçildi. Belediyeler şimdi altyapı kuruluşları gelsinler, duvara astık baksınlar diyorlar. Kim bakar? Emlakçılar bakar. Belediyeler niye projeyi altyapı kuruluşlarına göndermiyorlar? Proje sızarmış, oysa proje emlakçıların hepsinde var. Yani gerekçeleri projeyi verirsek, memurlar oradan yer satın alırlar. Memur adamın parası mı var ki yer satın alsın? Diğer illerde durum böyle değil. Örneğin bir Kayseri’de, bir Konya’da sistem oturmuş. Belediyeler projeyi gönderiyor, kamulaştırma yapılıyor ve sorun yaşanmıyor.” Şeklinde konuştu.
Belediyeler Süreci Tıkıyor
Gaziantep’te geçmişte doğru ve yanlış yapılan işleri örneklendiren Çanlıoğlu, “Bakın Gaziantep’te çoğu yerde direk üstü trafolar var. Bugün en çok elektriğin gittiği Emek, Pancarlı mahallesinde, Ali Nadi Ünler, Sarıgüllük, Kılıç Ali Caddesinde direk üstü trafolar görürsünüz. Bunlar 400 KVA gücünde çok katlı binaları nasıl beslesin? Sigorta Hastanesinin o bölgede proje önceden görülüp planlama yapıldı. O nedenle bizim dönemde hiç arıza olmadı. Ancak yeni yapılan yerlerin hiçbirinde önceden altyapı kuruluşuna gönderilip işaretlenen yer yok. Yani sorunu belediyeler yaşatıyor. Sen projeyi gönder, işaretlesin, 100 m2 trafo alanı mı lazım, kamulaştırıp trafoyu koysun. Ne yazık ki bunlar çözülemedi.” diye konuştu.
Direk Tipi Trafolar Nüfusa Yetişemiyor
Karataş yapılırken trafo yerlerini işaretlediklerini, eski yapılan yerlerin hepsinin trafosunun bulunduğunu ifade eden Çanlıoğlu, “Karataş’ta sonradan yapılan yerlerde sıkıntı yaşanıyor. İmar planı olan yerde köy tipi direk trafosu olamaz. Gücü az olan yerlerde direk tipi trafo kullanılır. Direk tipi trafoların artık bu binaları beslemesi mümkün değil. Gaziantep’te bulunan trafoların yüzde 50’ye yakını direk tipi trafo. Pancarlı, Emek, Sarıgüllük’te asma trafonun yani direk tipi trafonun olmaması gerekir. Mantıksız bir şey. Düztepe’nin tamamı iki katlı yerdi. Bugün apartmanlar var. İki katlı diye direk tipi trafo konuldu, bu da artan nüfusa yetersiz geliyor. Tek trafo koymakla olmuyor hattı da değiştirmek gerekiyor” dedi.
Elektrik Altyapısı Plansız Büyüyor
Belediyelerin imar planları yaptığında altyapı kuruluşları ve TEDAŞ’a projeyi göndermesi gerektiğini vurgulayan Çanlıoğlu, “Şu kadar yoğunluk var diyecek, altyapı kuruluşları da buna göre hesap yapacak. TEDAŞ burayı nasıl beslerim diyecek. Sağlık ocağı, hastane, park yeri gibi, TEDAŞ ve diğer altyapı kuruluşlarının da yerini ayıracak. Şu anda kaldırımda nereyi bulursa oraya koyuyor. Bakıyorsun kaldırım kapanıyor. Git Avrupa’da bak öyle mi? İş bittikten sonra gel elektrik, su çek, suda yetmiyor rezil oluyoruz. Bunlar önceden projelenmeli.” İfadelerine yer verdi.
Birlikte Hareket Edilmeli
Altyapı kuruluşlarının tamamında aynı sorun olduğunu ve imar planları yapılırken birlikte hareket edilmesi gerektiğini belirten Çanlıoğlu, “AYKOME niye var, çizilen projelerde ortak çalışalım diye var. Belediye yeni mahalle açacağı zaman tüm altyapı kuruluşlarıyla birlikte hareket edilmesi gerekir. İşin temelinde, proje aşamasında altyapı kuruluşları birebir bulunmalı. Askıyla olmaz, askıya gel bak diyor. Projeyi gönderirsin, altyapı kuruluşu üzerine işler, gönderir.” Şeklinde konuştu.
Enerisa’nın Yetkisi Sınırlı
Burada Enerjisa’nın suçunun olmadığını öne süren Çanlıoğlu, “Toplumda şu algı var. Enerjisa suçlu. Oysa Enerjisa bir işletmeci, sadece mevcut şebekeyi işletiyor. Yani yeni yapma yetkisi yok. Ankara’dan izin çıkarsa trafo koyabilir. Sağ olsun Abdullah Tancan talimat verdi de yapılıyor. Yoksa Enerji Sa yeni ilave yapamaz. Enerjisa’yı suçluyorlar ama onların kabahati yok. Onların görevi orayı işletmek, apartman kapıcısı gibi düşünün. Örneğin binaya mantolama yaptırıyorsun, asansör koyduruyorsun, çatı yaptırıyorsun bunları ev sahibi karşılar, burada ev sahibi bakanlık. Enerjisa ilave bir şey yapamaz. Arızanı yapmıyorsa suçlu, elektrik arızasını gidermek zorunda. Onların trafo değiştirme yetkisi yok. Enerjisa’yı kimse suçlayamaz çok da iyi çalışıyorlar. Bunlara emir verecek olan Ankara. Tüm yapılan işlerin parası bakanlıktan çıkar. TEDAŞ bakanlık demek.” Diye konuştu.
