Türkiye’nin deprem kuşağında yer alması, eğitim kurumlarında afet bilincini artırmayı zorunlu kılıyor. Bu kapsamda okullarda düzenlenen deprem tatbikatları, günümüzde planlı, kapsamlı ve çocuklara bilinç kazandıran bir eğitim süreci haline geldi.
Eskiden Nasıl Yapılıyordu?
Geçmiş yıllarda yapılan deprem tatbikatları genellikle öğretmenin “Deprem!” anonsu ile başlıyor, öğrenciler sıraların yanına geçerek “Çök-Kapan-Tutun” hareketiyle kendilerini korumaya çalışıyordu. Sarsıntının sona erdiği varsayıldığında öğrenciler tek sıra halinde okul bahçesine çıkarılıyor ve toplanma alanında bekletiliyordu.
Bugün Nasıl Yapılıyor?
Son yıllarda deprem tatbikatları çok daha sistematik hale geldi. Milli Eğitim Bakanlığı ile AFAD iş birliğiyle gerçekleştirilen uygulamalarda tatbikatlar senaryolu planlara göre yürütülüyor. Öğrencilere önce bilgilendirme videoları izletiliyor, ardından siren ve anonslarla tatbikat başlatılıyor.
Tatbikat sırasında öğrenciler “Çök-Kapan-Tutun” pozisyonunu alıyor, güvenli nesnelerin yanında kendilerini koruyor. İkinci uyarıyla birlikte tahliye süreci başlıyor; öğrenciler öğretmen gözetiminde düzenli şekilde okul bahçesine çıkarılıyor ve önceden belirlenen toplanma alanında toplanıyor. Sınıf öğretmenleri yoklama yaparak eksik öğrenci olup olmadığını kontrol ediyor. Okulun acil durum ekipleri elektrik, su ve doğalgazın kesilmesi gibi güvenlik önlemlerini uyguluyor. Tatbikat sonunda eksiklikler değerlendirilerek rapor hazırlanıyor.
Çocuklarda Bilinç Oluşturma
Uzmanlara göre deprem tatbikatlarının en önemli yönü, çocuklarda otomatik refleks geliştirmesi. Düzenli yapılan tatbikatlarla birlikte “Çök-Kapan-Tutun” davranışı çocuklar için doğal bir refleks haline geliyor. Bunun yanı sıra, tatbikat öncesi ve sonrası yapılan bilgilendirmelerle çocuklara deprem anında ve sonrasında nasıl davranmaları gerektiği öğretiliyor. Öğretmenler ve AFAD ekipleri, çocuklara basit ve anlaşılır bir dille depremi anlatıyor; paniğe kapılmadan doğru hareket etmenin önemini vurguluyor. Ayrıca öğrencilerin afet çantası hazırlaması, aileleriyle toplanma alanlarını öğrenmesi ve iletişim planı yapması da teşvik ediliyor.
Tüm Türkiye’de Uygulama
2022 yılında Türkiye genelinde yapılan eş zamanlı sürpriz deprem tatbikatına yaklaşık 14 milyon öğrenci ve 1 milyon öğretmen katıldı. Bakanlık yetkilileri bu uygulamanın, çocuklarda deprem bilincini pekiştirmek ve eğitim sisteminde süreklilik sağlamak açısından kritik olduğunu belirtti. Deprem Haftası’nda her yıl tekrarlanan bu tatbikatlar sayesinde öğrenciler hem bilgileniyor hem de uygulamalı deneyim kazanıyor.
Neden Önemli?
Deprem uzmanları, afet bilincinin küçük yaşta verilmesinin kritik olduğunu vurguluyor. Tatbikatlar sayesinde çocuklar, olası bir deprem anında panikle hareket etmek yerine doğru adımları atmayı öğreniyor. Bu da hem kendi can güvenliklerini hem de çevresindekilerin güvenliğini sağlamada önemli bir katkı sunuyor.
