Bilgiye Erişim Kolaylaştı, Doğruluk Zorlaştı
2025 yılı itibarıyla yapılan araştırmalar, Türkiye’de internet kullanıcılarının %68’inin en az bir kez yanlış bilgiye maruz kaldığını gösteriyor. Özellikle seçim dönemleri, afet anları ve sağlık krizlerinde dezenformasyonun yayılma hızı katlanarak artıyor. Avrupa Medya Okuryazarlığı Gözlemevi’nin son raporuna göre, medya okuryazarlığı becerileri yüksek olan bireyler, yanlış bilgiye karşı daha dirençli ve eleştirel yaklaşım sergiliyor.
Medya Okuryazarlığı Nedir?
Medya okuryazarlığı; bireylerin dijital içerikleri sorgulama, analiz etme ve doğrulama becerisi olarak tanımlanıyor. Bu yetkinlik, sadece haber metinlerini değil; görselleri, videoları, sosyal medya paylaşımlarını ve algoritmalarla şekillenen içerikleri de kapsıyor. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Prof. Dr. Aysun Akşahin’e göre, “Medya okuryazarlığı artık sadece bir ders değil, dijital çağın hayatta kalma becerisidir.”
Gençler Sosyal Medyada Risk Altında
Karatay Üniversitesi’nin medya okuryazarlığı raporuna göre, özellikle gençler sosyal medyada bilgiye değil, ilgiye ulaşma eğiliminde. Bu durum, algoritmaların yönlendirdiği içeriklerle bireylerin gerçeklikten uzaklaşmasına neden olabiliyor. Uzmanlar, medya okuryazarlığı eğitimlerinin ilkokuldan itibaren müfredata dahil edilmesi gerektiğini savunuyor.
Eğitim Şart: Erken Yaşta Farkındalık
Millî Eğitim Bakanlığı, medya okuryazarlığı dersini hâlen seçmeli olarak sunuyor. Ancak uzmanlar, bu eğitimin zorunlu hâle getirilmesi gerektiğini vurguluyor. Erken yaşta kazanılan sorgulama alışkanlığı, bireylerin dijital dünyada daha bilinçli hareket etmesini sağlıyor.
Dijital Sorumluluk Toplumsal Güvenliktir
Uzmanlar “Bilgi kirliliğiyle mücadele sadece teknik değil, kültürel bir meseledir. Bireylerin kaynak sorgulama alışkanlığı kazanması, toplumun genel bilgi sağlığını doğrudan etkiler” diyerek medya okuryazarlığının toplumsal etkisine dikkat çekiyor.
Bilgi Kirliliğine Karşı Bireysel Kalkan
Sonuç olarak, medya okuryazarlığı; bireylerin dijital dünyada bilinçli, eleştirel ve sorumlu bir şekilde var olabilmeleri için vazgeçilmez bir beceri. Bilgi kirliliğiyle mücadelede sadece teknoloji değil, insanın sorgulama gücü de devreye girmeli. Bu nedenle medya okuryazarlığı, bireysel bir yetkinlikten çok, toplumsal bir direnç mekanizması olarak görülmeli.
