'Dubai Çikolatası' akımı, uzun süredir gerilimli olan ABD ve İran arasındaki fıstık rekabetini tekrar alevlendirdi. İran’ın Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yaptığı fıstık ihracatında dikkat çeken bir artış yaşandı.
Dubai Çikolatası Talebi Fıstığa Olan İlgiyi Artırdı
Son dönemde popülerleşen Dubai çikolatası trendi, dünya genelinde fıstık talebini artırdı. Resmi olmayan verilere göre, sadece fıstık dolgulu çikolatalar için dakikada yaklaşık 100 sipariş alınıyor. Bu durum, İran’ın BAE’ye fıstık ihracatını yüzde 40’ın üzerinde artırarak Tahran’daki ihracat pazarını hareketlendirdi.
ABD Üretimi İklim Nedenleriyle Azaldı
Euronews'in aktardığı bilgilere göre, iklim şartları nedeniyle ABD'nin fıstık üretimi azaldı. Talebin arzın üzerine çıkması, İran fıstığının önemini artırdı.
İran Üretimde Öne Çıkıyor
İran Tarım Bakanı Dariush Salimpour, 2024 yılı itibarıyla İran’ın fıstık üretiminin önceki iki yıla kıyasla yüzde 15 artarak yaklaşık 300.000 metrik tona ulaştığını açıkladı. Ülkede fıstık üretimi için ayrılan 360.000 hektarlık alanın, dünya genelinde en büyük üretim sahası olduğu belirtiliyor.
2024-2025 Verilerinde ABD Zirvede
2024/25 sezonunda dünya genelinde Antep fıstığı üretimi, Türkiye, İran ve Suriye'deki artışlarla birlikte yaklaşık %7 oranında artarak 1,2 milyon tona yükseldi. ABD, 500.000 tonluk üretimiyle liderliğini sürdürürken, İran 241.669 ton, Türkiye ise 239.289 ton üretimle sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada yer aldı. Türkiye'nin üretimindeki bu artış, özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde verimli hasatlar sayesinde gerçekleşti. ABD'de ise iklimsel nedenlerle üretimde %26'lık bir düşüş yaşandı. Bu gelişmeler, küresel Antep fıstığı pazarındaki dengeleri etkileyerek, üretici ülkelerin ihracat stratejilerini yeniden şekillendirmelerine neden oldu.
Fiyatlar ve Üretim Payları Dikkat Çekiyor
Piyasada bir kilogram İran fıstığı 7 dolardan alıcı bulurken, Amerikan fıstığının kilogram fiyatı ise 5 dolar seviyesinde. ABD, İran ve Türkiye, dünya genelindeki fıstık üretiminin yüzde 88'ini gerçekleştiriyor. Diğer üretici ülkeler Suriye, Yunanistan, İtalya ve İspanya ise ağırlıklı olarak iç tüketim ihtiyaçlarını karşılıyor.
